İngiltere’de kanser hastası bazı çocuklara kemoterapiden çok daha az toksik olan yeni bir ilaç tedavisi uygulanmaya başlandı.
11 yaşındaki Arthur, Londra’daki Great Ormond Street Hastanesi’nde kan kanseri (lösemi) için bu tedaviyi deneyen ilk kişilerden biriydi. Ailesi, kemoterapiden farklı olarak Arthur’u daha da hasta etmeyen bu tedaviyi ‘karanlığı aydınlatan ışık’ olarak adlandırıyor. Hastane ortamı dışında da uygulanabilen ilaç sayesinde hastalar evde aileleriyle daha fazla vakit geçirebiliyor.
KANSER HÜCRELERİNİ BULUYOR AMA SAĞLIKLI HÜCRELERE DOKUNMUYOR
İlaç bir sırt çantasında taşınabilir. Kemoterapi tedavisi tüm kanseri ortadan kaldıramadığından ve onu çok zayıf bıraktığından, blinatumomab veya kısaca blina Arthur’un tek gerçek seçeneğiydi. Blina, kanserli yetişkinleri tedavi etmek için lisanslı bir ilaçtır ve uzmanlar bunun çocuklarda da güvenle kullanılabileceğini kanıtlamayı umuyor.
İngiltere’de yaklaşık 20 merkez bu ilacı B hücreli akut lenfoblastik lösemili (B-ALL) çocuklarda kullanıyor.
İmmünoterapi kapsamında kullanılan ilaç, vücudun kendi bağışıklık sisteminin onları tanıyıp yok edebilmesi için kanser hücrelerini arar. Kemoterapinin aksine sağlıklı hücrelere dokunmaz.
CİHAZ KÜÇÜK BİR SIRT ÇANTASINDA TAŞINABİLİR
Blina, aylarca hastanın kolundaki damara akmaya devam eden ince plastik bir tüp aracılığıyla verilen sıvı dolu bir torba içinde geliyor. Pille çalışan bir pompa, ilacın kan dolaşımına karışma hızını kontrol eder.
Mekanizmanın tamamı küçük bir sırt çantasında taşınabiliyor. Buna “blina çantası” denir. Arthur için bu, tedavi devam ederken parkta oynamak dahil başka şeyler yapabileceği anlamına geliyordu. Üstelik işe yaramayan ağır kemoterapinin aksine bu tedavi onu zayıflatmadı.
YAN ETKİ OLASILIĞINA KARŞI İLK İLAÇ VERİLDİ
Blina kullanan diğer hastalar gibi Arthur’a da ciddi reaksiyon veya yan etki olasılığını azaltmak için infüzyon başlamadan önce ilaç verildi. Başlangıçta ateşi vardı ve kontroller için hastanede kalması gerekiyordu.
Ancak kısa bir süre sonra evine döndü. Arthur, yatmak da dahil olmak üzere sırt çantasını her zaman yanında taşımak zorundaydı, ancak pompa ses çıkarsa da Arthur rahatça uyuyabiliyordu.
Annesi Sandrine, kemoterapinin Arthur için zor olduğunu ve blinaya geçmenin onu rahatlattığını söyledi.
Arthur, doktorlarının blina kitini doldurabilmesi için her dört günde bir hastaneye dönmek zorundaydı, ancak geri kalan zamanda evde tedavi görebildi. Nisan 2023’te Arthur, kolundan tüpü çıkarmak için son ameliyatını yaptı. Sandrine, “Bu büyük bir adımdı, artık özgürdü” dedi.
BAŞKA İMMÜNOTERAPİ İLACI DA MEVCUTTUR
Doktorlar, blina’nın kemoterapinin büyük bir kısmının, belki de yüzde 80’inin yerini alabileceğini savunuyor.
İngiltere’de yılda yaklaşık 450 çocuğa Arthur tipi kanser teşhisi konuluyor.
Baş araştırmacı ve danışman pediatrik hematolog Profesör Ajay Vora şunları söyledi: “Kemoterapiler lösemik hücreleri öldüren, aynı zamanda normal hücreleri de öldüren ve onlara zarar veren zehirlerdir ve yan etkilerinin nedeni de budur. Blinatumomab daha hafif bir tedavidir.”
Başka bir hedefe yönelik immünoterapi ilacı olan kimerik antijen reseptörü T hücresi terapisi (CAR-T) de yakın zamanda kullanıma sunuldu. Ancak blinadan daha değerlidir ve ilaç olarak geri verilmeden önce hastanın kendi hücrelerinin alınıp laboratuvarda işlenmesi gerekir ki bu da zaman alır.
Tüm bu tedaviler sayesinde Arthur artık kanserden kurtuldu. Sandrine, “Yeni yılda, blina’nın işe yaradığını ve artık kanser kalmadığını öğrendik ve bu inanılmazdı, çifte kutlama yaptık” dedi. (BBC Türkçe)
